Нясвіжскія навіны Не скажу дакладна, што яны слухалі: “Нямецкую хвалю”, Бі-бі-сі, “Свабоду” — філіял ЦРУ, якая на Савецкі Саюз вяшчала з нямецкага Мюнхена, ці іншую радыёстанцыю з-за мяжы. Ціхенька слухалі, потым напаўголаса расказвалі сябрам, знаёмым, калегам. І адчувалі сябе падпольшчыкамі, чуць не героямі: як жа, яны ў камуніс- тычным СССР не баяцца слухаць варожыя радыёстанцыі. А на тых радыёстанцыях на нашу краіну вяшчалі рускамоўныя сапраўдныя ворагі, якія супрацоўнічалі ў Вялікую Айчынную вайну з фашыстамі і якім удалося збегчы з акупантамі пры адступленні на захад. І лілі яны на нас, на нашу дзяржаву такі бруд, такую хлусню, прыніжаючы яе грамадска-палітычны лад. Не ўдалося капіталістам перамагчы Савецкі Саюз у гарачай фазе вайны — Другой сусветнай, Вялікай Айчыннай, і яны разгарнулі халодную, у тым ліку актыўную інфармацыйную, ідэалагічную. Ішлі 1950-я — 1970-я гады.
Заходнія СМІ, якія належалі (і належаць) буйным карпарацыям, працавалі на іх інтарэсы, супраць развіцця сацыялістычнага ладу жыцця на планеце. На старонках буржуазнай прэсы распаўсюджваўся міф аб нейкай “савецкай ваеннай пагрозе”. Кіраўніц-тва НАТА навязвала мілітарызацыю краінам-удзельнікам блоку. У ЗША, ФРГ, Англіі ўсё болей сродкаў накіроўвалася на патрэбы ваенна-прамысловага комплексу. Як з заезджанай пласцінкі, гучала адно і тое ж: “пагроза з усходу”, “агрэсіўны Савецкі Саюз”, “у сацкраінах парушаюцца правы чалавека”. Гэтым самым кіруючыя колы імперыялістычных дзяржаў запалохвалі сваіх грамадзян, каб не дапусціць сацыялістычных рэвалюцый у сябе, каб не страціць капіталу, магчымасці нажывацца на чужой працы. Сацыёлагі Гарвардскага ўніверсітэта ў ЗША ў канцы 1970-х гадоў праводзілі даследаванне, каб высветліць, наколькі праўдзівыя публікацыі пра СССР у адной з вядучых амерыканскіх газет за 30 гадоў (1949 — 1979 гг.). 87% матэрыялаў аказалася адкрытай хлуснёй, у астатніх факты скажаліся. Разам з тым, заходнія СМІ маўчалі пра тое, што СССР неаднара- зова выступаў з мірнымі ініцыятывамі, што ў ім Канстытуцыяй гарантаваны правы і свабоды асобы, што ў свеце капіталу растуць ваенныя падрыхтаванні. Такім быў заказ вялікага бізнесу Захаду.
Некаторыя нашы грамадзяне слухалі гэтых рупараў заходняй ідэалогіі. І пранікаліся ёю. Бо калі б не ўбіралі ў свае мазгі іх пастулаты, то, у тым ліку, не распаўся б вялікі Савецкі Саюз.
І каго слухалі? Былых паліцаяў, недабітых гітлераўцаў, якія ў вайну здзекаваліся з беларусаў, расстрэльвалі, вешалі, палілі жывымі. Якія хацелі нас знішчыць, частку ператварыць у рабоў, а самі б яны засяляліся на нашы тэрыторыі. Або ўзяць ЗША. Каланізатар і забойца, які супрацьстаіць усяму, што можа адмоўна паўплываць на яго карыслівыя мэты. А мэта нязменная — узбагачэнне. Захапіўшы тэрыторыю Амерыкі, англасаксы сагналі мясцовае насельніц- тва ў рэзервацыі і ніяк не клапаціліся пра яго. Напрыклад, у 1967 годзе нас узрушыла трагедыя племені наваха ў штаце Арызона ЗША. Засыпаная снегам, у моцны мароз яго рэзервацыя аказалася адрэзанай ад астатняга свету. Смерць ад холаду і голаду пагражала тысячам індзейцаў. Паміралі дарослыя і дзеці. Але ўлады не прынялі патрэбных мер, няшчасным не даставілі прадуктаў і медыкаментаў. Адказны за выратавальныя работы штатаўскі маёр заявіў, што дакладную колькасць ахвяр у рэзервацыі “немагчыма бу- дзе вызначыць да вясны, а можа, і наогул не ўдасца ўстанавіць”.
А развязаная Штатамі вайна ў В’етнаме на працягу многіх гадоў?! Калі напалмам палілі, травілі, знішчалі ўсё жывое?! Сёлета 16 сакавіка людзі добрай волі ўспаміналі трагічную дату — 55 гадоў таму, у 1968-м, амерыканскія карнікі ўварваліся ў вёску Сонгмі і знішчылі звыш 500 яе жыхароў, большасць з іх былі жанчыны, дзеці, састарэлыя. Вёску спалілі. Яна стала сястрой беларускай Хатыні і чэшскай Лідзіцэ, якія былі сцёрты з твару зямлі фашыстамі падчас Другой сусветнай вайны. І ўсё гэта — справа рук імперыялізму. А колькі падобных прыкладаў на зямным шары! Для імперыялістаў астатнія людзі — нішто, пыл.
Якой моцнай з’яўляецца амерыканская ідэалогія, расказваў на сустрэчы з землякамі ў раённай бібліятэцы несвіжанін Леанід Крупец, ганаровы грамадзянін нашага горада. У 2011 — 2016 гадах ён працаваў Надзвычайным і Паўнамоц- ным Паслом Беларусі ў Рэспубліцы Бразілія і зараз прывёў некалькі прыкладаў. Людзі сталага пакалення гэтай лацінаамерыканскай краіны не ўспрымаюць нас, таму што там рускага чалавека (а для іх было ўсё адно — беларус ці рускі) дэманстравалі падчас як монстра. “Я не верыў такому, але аднойчы мы з жонкай глядзелі фільм — і я не змог дагледзець яго да канца, бо ў мяне ўсё кіпела ў душы: нельга так паказваць савецкага грамадзяніна, ваеннаслужачага”, — узрушана гаварыў Леанід Фёдаравіч. Ён шмат ездзіў па краіне. Пабываў у 13-і штатах, у дзевяці ўніверсітэтах з 13-і. Сустракаўся з бразільцамі, расказваў пра Беларусь і беларусаў. І вось на адной з сустрэч пажылы мясцовы мужчына сказаў яму: “Слухай, дык вы ж — нармальныя людзі. А мы думалі, што вы наогул нейкія… вылюдкі”. Наш пасол адказаў: “А чаму вы так думалі?! А чаму вы не думаеце, што мы можам па інтэлекту быць вышэй за вас?!”. Адказ адзін: таму што не шукалі іншых крыніц інфармацыі, задавольваліся тым, што прыпадносілі ім ідэолагі ЗША. Леанід Крупец даносіў сваім слухачам, што ў беларусаў ёсць гарады больш чым з 1000-гадовай гісторыяй, што наша тэрыторыя заўсёды была яблыкам разладу, яе ўвесь час дзялілі, рэзалі, рвалі па кусках. Гэта ўсё беларусы паспыталі на сабе — на сваім сэрцы, на сваёй крыві. Магчыма, таму мы такія памяркоўныя, ужываемся ўсе разам — праваслаўныя, католікі, пратэстанты, што столькі ўсяго выцерпелі. І наш народ заслугоўвае павагі. Вось гэта — праўда пра Беларусь.
Дык вось, ведаючы, што за галасамі радыёстанцый “Свабода”, “Нямецкая хваля” і ім падобным стаяць людзі, чые рукі палокці ў крыві, пра якіх нельга ні хвілінкі думаць станоўча, бо не заслугоўваюць, некаторыя савецкія грама- дзяне слухалі іх, вучыліся ў іх… не любіць сваю Радзіму.
Чаму я ўспомніла той час? Дык таму, што ўсё паўтараецца зараз. Ідэолагі капіталізму, спецслужбы Захаду працягваюць уздзейнічаць на наш розум, толькі навейшымі тэхналогіямі, стварыўшы сусветную павуціну Інтэрнэт, і зацягваюць у свае сеткі, як павукі сваіх ахвяр, найбольш слабых і бязвольных ідэалагічна.
Псіхалагічную апрацоўку вядуць з высокім прафесіяналізмам, вядома, адтачылі сваё майстэрства за апошнія 75 гадоў. Упраўляюць эмоцыямі людзей, націскаючы на іх балявыя кропкі. Маніпуліруючы свядомасцю, накручваюць, уносячы раздрай у розум тых, хто іх слухае. Вядуць падрыўную дзейнасць супраць нашай дзяржавы. Нашы спецыялісты падлічылі, што супраць суверэннай Беларусі ў інфармацыйнай прасторы зараз працуюць 50 — 70 тысяч чалавек. І мы пагружаемся ў месіва іх хлусні, пагроз, ціску. Некаторыя так захапіліся ажыццяўленнем парад заходніх ідэолагаў (хто за грошы, а хто і так), што кінуліся ўчыняць у сваім доме пагром — дзяржаўны пераварот. Разбурыць усё да падмурка, а можа, і яго разнесці ў пух і прах. Застацца, як тая старая з вядомай казкі, ля разбітага карыта.
Беларускія “оппы”, адэпты заходняга “раю”, клічуць да яднання з Захадам, маўляў, Беларусь — цэнтр Еўропы, і нам трэба гля- дзець туды, на цывілізаваны Захад, а не на Азію.
Дык беларусы ўжо ведаюць, што такое “цывілізацыя” Захаду на самай справе: га- рэла наша зямля і ад немцаў, і ад французаў, і ад шведаў, і ад палякаў. Зрэшты, супрацоўнічаць і сябраваць Беларусь хоча з усімі. Пра шматвектарную палітыку наш Прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка гаварыў не раз. Толькі Захад не хоча — на роўных. Ён бачыць сябе па-над усімі. Беларусы ж болей не будуць халопамі — у нас суверэнная дзяржава. Ды і закрывацца санкцыямі і агароджамі пачалі яны, не мы, і працягваюць гэта рабіць. І пра міфічную пагрозу зноў сцвярджаюць, толькі ўжо “ад Беларусі — Захаду”.
А што, пра інфармацыйную гігіену мы не чулі? Гэта тое ж самае, што і фізічная гігіена: пачысціць зубы, памыць твар, цела, а рукі — дык наогул пасля кожнага наведвання прыбіральні. Працерці пыл, памыць падлогу, вокны — святлей будзе, свяжэй, дыхаць лягчэй. Так і з інфармацыяй — яе трэба добра перабіраць, чысціць, мыць. Бо яна часам з такіх памыек паступае…
Неяк пачула параду ад аналітыка Беларускага інстытута стратэгічных даследаванняў Аляксея Аўдоніна, што трэба рабіць, пачытаўшы чарговую неймаверную інфармацыю ў інтэрнэце. Закрылі карцінку, палічылі да 10-і. Пасля зноў адкрылі — паглядзелі, прааналізавалі, узважылі. Прыслухайцеся да прафесіянала. Умейце аддзяляць зярняты ад пустазелля.
Тамара ПРАЛЬ-ГУЛЬ,
журналіст.
