Нясвіжскія навіны Напэўна, многія з нас яшчэ не прывыклі, што сённяшні дзень — 5 красавіка — не самы звычайны дзень, а сапраўднае свята. Чаму? А таму, што адносна нядаўна — 25 ліпеня 2019 года — Генеральная Асамблея ААН прыняла Рэзалюцыю, паводле якой была заснавана памятная дата, якая адзначаецца штогод 5 красавіка, — Міжнародны дзень маральнасці.
Маральнасць, якая ў многім з’яўляецца сінонімам паняццяў “этыка” і “мараль”, па сутнасці, уяўляе сабой разнавіднасць сацыяльных нормаў, закліканых рэгуляваць адносіны паміж людзьмі ў грамадстве. Для псіхічна здаровага чалавека менавіта маральнасць служыць тым унутраным арыенцірам, у адпаведнасці з якім ён выбудоўвае свае ўчынкі і ацэньвае ўчынкі людзей вакол яго. Такім чынам, маральная сістэма дазваляе ўласнымі метадамі рэгуляваць адносіны паміж людзьмі.
Вядомыя прынцыпы або правілы маральнасці сфарміраваліся даўно. Напэўна, мала хто можа шчыра заявіць, што ніколі не чуў пра “не крадзі”, “не забівай”, “не чужалож”, “не прамаўляй ілжывага сведчання” і г.д. Усё гэта — рэлігійныя нормы, на якіх выбудаваны і нормы прававыя ў тым ліку. Але калі пры словах “крадзёж” і “забойства” ў нашай падсвядомасці адразу паўстаюць выявы сцен з кратамі на вокнах, то ў многіх другіх выпадках канкрэтнага пакарання няма. Дакладней, яно ёсць, толькі вельмі аддаленае ў часе, бывае, нават у наступных пакаленнях. Ніхто не ведае, калі адкажа за тое, што здзекваўся над тад тым (і не абавязкова фізічна), хто па розных прычынах не можа даць здачы, за тое, што распускаў плёткі пра бліжніх і далёкіх, здраджваў давер, даваў ілжывыя клятвы.
І самае галоўнае — калі мы не робім зла толькі з-за страху пакарання, то ці добрыя мы пры гэтым людзі? Магчыма, не ўсе са мной пагодзяцца, але, на мой погляд, пазбягаць усяго вышэйназванага трэба не з-за магчымага пакарання, а з-за нежадання прыносіць боль другому чалавеку. А гэта немагчыма прапісаць у законах. Не хопіць ні законаў, ні паперы.
І тут ізноў узгадваецца тое самае “залатое правіла”, якое заклікае ставіцца да іншых так, як табе хацелася б, каб ставіліся да цябе самога. У яго аснове ляжаць павага да правоў, пачуццяў, перакананняў іншых людзей, пабудова адносін паміж людзьмі на аснове міру і згоды.
ААН заклікае ў рамках святкавання Міжнароднага дня маральнасці ўсе дзяржавы, міжнародныя і рэгіянальныя арганізацыі, структуры грамадзянскай супольнасці ўмацоўваць культуру свету “ў духу любові і маральнасці ў адпаведнасці са сваімі культурнымі традыцыямі і іншымі прыдатнымі меркаваннямі або сваімі мясцовымі, нацыянальнымі або рэгіянальнымі звычаямі…”.
І што мы можам зрабіць для гэтага прама сёння? Ды многае. Дараваць крыўдзіцелям і папрасіць прабачэння за крыўды, якія нанеслі самі. Падумаць, ці сказалі вы каму-небудзь добрае слова, ці выклікалі ўсмешку на чыім-небудзь твары? І калі не — то неадкладна зрабіце так. Гэта зусім няцяжка, як няцяжка перш чым запатрабаваць чаго-небудзь ад іншых, запатрабаваць такога ж ад сябе. І калі кожны наш дзень стане Днём маральнасці, жыць нам усім стане нашмат лягчэй. Паспрабуем?
